Śmierć bliskich najczęściej przychodzi nieoczekiwanie. Żałoba oraz wszelkie czynności związane z organizacją pogrzebu wypełniają nam wówczas cały dostępny czas. Często zdarza się, że w tym celu musimy zrobić sobie dzień wolny od pracy. W takiej sytuacji warto wiedzieć, kiedy przysługuje nam urlop okolicznościowy z powodu śmierci bliskiej osoby.
Jak wygląda urlop okolicznościowy z powodu śmierci w rodzinie od strony formalnej?
Gdy tylko mamy możliwość ubiegania się o urlop okolicznościowy na czas pogrzebu, warto tę szansę wykorzystać. W zależności od stopnia pokrewieństwa, czas urlopu wynosi 1-2 dni.
Warto również wiedzieć, że ten okres nie wlicza się do należnego pracownikowi urlopu wypoczynkowego. Gdy pracownik złoży wniosek o tego typu urlop okolicznościowy, pracodawca nie może odmówić udzielenia na niego zgody.
Niestety urlop okolicznościowy na pogrzeb udzielany jest jedynie osobom posiadającym umowę o pracę. Umowa zlecenie oraz umowa o dzieło podlegają przepisom Kodeksu Cywilnego, a nie Kodeksu Pracy, wobec tego omawiany przywilej nie dotyczy osób zatrudnionych w ten sposób. Jednak empatyczny pracodawca z pewnością każdemu pracownikowi udzieli zgody na wzięcie dnia wolnego w celu uczestniczenia w pogrzebie.
Dobrze jest pamiętać o tym przysługujących nam prawach. Jeden lub dwa dodatkowe dni wolne w czasie żegnania babci, ojca, teścia, lub innego członka rodziny pozwolą nam skoncentrować się na refleksji zaistniałej sytuacji oraz sumiennej organizacji pochówku.
Czy wiesz, że jako organizator pogrzebu masz także prawo do zasiłku pogrzebowego? Przeczytaj więcej o tym, jak otrzymać zasiłek pogrzebowy.
Ile dni urlopu przysługuje z powodu pogrzebu poszczególnym członkom rodziny?
Do skorzystania z urlopu okolicznościowego z powodu śmierci członka rodziny upoważnionych jest kilka osób. Są to zawsze najbliżsi członkowie rodziny zmarłego.
W ramach wniosku złożonego u pracodawcy można skorzystać z jednego lub dwóch dni urlopu. Dokładna ich ilość jest określona przez ogólnopolskie przepisy i zależy od stopnia pokrwieństwa z osobą zmarłą. Zgodnie z nimi ilość urlopu wygląda następująco:
- 2 dni – w przypadku śmierci i pogrzebu małżonka, dziecka, ojca, matki, ojczyma, macochy;
- 1 dzień – w przypadku śmierci i pogrzebu siostry, brata, teściowej, teścia, babci, dziadka, lub innej osoby pozostającej pod bezpośrednią opieką osoby ubiegającej się o urlop, lub na jej utrzymaniu.
Co ciekawe, przepisy określają minimalną ilość dni urlopowych, które przysługują pracownikowi z tytułu śmierci bliskiej osoby. W praktyce oznacza to, że pracodawca może wyrazić zgodę na dłuższy urlop, jednak powinno być to zapisane w regulaminie pracy. Wówczas należely pamiętać, że taki wymiar urlopu przysługuje wszystkim pracownikom. Przydzielanie różnej ilości dni urlopowych jest niezgodne z prawem.
Jak już wspomnieliśmy powyżej, obowiązkiem pracodawcy jest udzielenie pracownikowi zgody na skorzystanie z urlopu okolicznościowego. Warunkiem jest jedynie poprawnie wypełniony wniosek.
Jak wypełnić wniosek o urlop okolicznościowy z tytułu śmierci bliskiej osoby?
Wypełnienie takiego wniosku jest niezwykle proste. Pracodawcy zazwyczaj dysponują w swojej bazie danych wzorami wniosków o urlopy okolicznościowe i udostępniają je na życzenie pracownika.
W takim dokumencie należy wpisać powód udzielenia urlopu, jego termin i ilość przysługujących dni. Pracodawca może poprosić nas o przedstawienie odpisu aktu zgonu babci, teścia, matki, itd., w celu potwierdzenia zasadności składanego wniosku. Gdy udostępnimy mu do wglądu taki dokument, wówczas nasza nieobecność w pracy zostaje usprawiedliwiona, a wniosek w pełni zatwierdzony.
Wiele osób zadaje sobie pytanie, jaki termin należy wpisać we wniosku o urlop okolicznościowy z powodu śmierci bliskiej osoby? Otóż nie musi to być wcale dzień jej śmierci. Jest ona najczęściej nieoczekiwana, więc takiej daty nie można przewidzieć. Dni urlopowe można zatem przeznaczyć na dzień, w którym odbędzie się pogrzeb, lub na któryś z dni, w których zajmujemy się obowiązkami wynikającymi z organizacji ceremonii. I właśnie te daty należy wpisać we wniosku.
Jakie wynagrodzenie należy się za urlop okolicznościowy na pogrzeb?
Gdy korzystamy z urlopu okolicznościowego z tytułu śmierci bliskiej osoby, to należy nam się takie samo wynagrodzenie jak za urlop wypoczynkowy.
Pamiętajmy jednak, że jeśli śmierć członka rodziny nastąpi podczas naszego faktycznego urlopu wypoczynkowego, i w tych właśnie dniach zechcemy wykorzystać również urlop okolicznościowy, to nie będzie nam z tej okazji przysługiwało dodatkowe wynagrodzenie.
Nie możemy także prosić o przedłużenie całego urlopu. Pracownik może jedynie poprosić pracodawcę o przerwanie trwania urlopu wypoczynkowego i zastąpienie go urlopem okolicznościowym.
Przepisy nie określają w jakim odstępie czasu od śmierci bliskiej osoby pracownik ma prawo skorzystać z urlopu okolicznościowego. Zazwyczaj następuje to w kilka dni po śmierci, najczęściej w dniu ceremonii pogrzebowej.
Jednak jeśli chcielbyśmy skorzystać z dni urlopowych w późniejszym terminie, należy to odpowiednio uzasadnić pracodawcy. Jeśli nasze uzasadnienie nie będzie bezpośrednio powiązane ze śmiercią członka rodziny, a odstęp czasu będzie niespotykanie długi, wówczas pracodawca może odmówić udzielenia urlopu.
W jakich sytuacjach odstęp czasu między zgonem a wykorzystaniem urlopu okolicznościowego może się wydłużyć? Na przykład w przypadku, gdy ciało osoby zmarłej należy sprowadzić zza granicy. Może to trwać nawet kilka dni, a załatwienie wszelkich formalności z tym związanych również wymaga czasu. Wówczas oczywiste jest, że pogrzeb, na który najpewniej będziemy chcieli przeznaczyć dzień urlopowy, odbędzie się w późniejszym terminie, niż odbyłby się normalnie. Jednak takie uzasadnienie powinno być wystarczające dla każdego pracodawcy.
Urlop okolicznościowy na pogrzeb – podsumowanie
Organizacja pogrzebu i ostatnie pożegnanie bliskiej nam osoby należą do ciężkich momentów. W takich chwilach nie chcemy, aby nic innego zaprzątało nam głowę i dotyczy to również pracy. Warto pamiętać o swoim prawie do urlopu okolicznościowego przysługującego nam z tytułu śmierci babci, matki, dziecka.
Urlop okolicznościowy wynosi 1-2 dni w zależności od naszego stopnia pokrewieństwa z osobą zmarłą. W czasie takiego dnia będziemy mogli spokojnie skoncentrować się na organizacji pogrzebu i opłakiwaniu straty. Dobrze zatem do listy spraw związanych z pochówkiem dołączyć również wypełnienie odpowiedniego wniosku u pracodawcy.