Zdecydowanie najpopularniejszą formą pochówku w Polsce jest tradycyjny pogrzeb, podczas którego ciało zmarłego grzebane jest w ziemi. Jednak kremacja z roku na rok zyskuje coraz więcej zwolenników i staje się równie oczywistą formą udania się na wieczny spoczynek.
Ceremonia pogrzebowa z udziałem urny może być równie piękna jak tradycyjny pochówek. Ponadto zorganizowanie procesu kremacyjnego jest proste dzięki jasno określonym standardom zakładów pogrzebowych i krematoriów. W dzisiejszym artykule odpowiemy na wszelkie pytania związane z kremacją.
Kremacja w Polsce – czy to wciąż temat tabu?
Mimo iż czasem słyszy się pogłoski, że Polacy nie są skłonni dokonywać kremacji, to pewne statystyki wykazują jednak, że jest inaczej. Niestety w Polsce ani Główny Urząd Statystyczny, ani instytucje funeralne, takie jak Polska Izba Pogrzebowa i Polskie Stowarzyszenie Pogrzebowe, nie prowadzą dokładnych statystyk sprawdzających odsetek pochówków kremacyjnych. Mimo to wciąż możemy bazować na informacjach szacunkowych. W 2016 roku dane pochądzące z części krematoriów wykazały, że w Polsce spopiela się około 30-40% chowanych ciał, w zależności od regionu.
Na tle Europy ten współczynnik nie jest wcale najniższy. Najwięcej kremacji (ponad 80%) wykonuje się w Szwajcarii, Szwecji, Słowenii i Danii, natomiast najmniej w Rumunii (około 1%). W Hiszpanii odsetek kremacji wynosi około 46%, natomiast we Włoszech – 20%. Dane te gromadzone są już od 1996 roku przez Brytyjskie Towarzystwo Kremacyjne.
Jak zatem widać, kremacja w Polsce robi się coraz bardziej popularna. Często bywa nieco tańsza niż tradycyjny pochówek, ponadto grób lub nisza urnowa wymaga dużo mniej miejsca na cmentarzu niż pełnowymiarowa trumna. Poza tym szczegółem, pogrzeb urnowy nie różni się niczym od tradycyjnego, a cała ceremonia odbywa się w identyczny sposób.
Dokumenty wymagane przed kremacją
Aby dokonać legalnego spopielenia zwłok, do krematorium należy dostarczyć komplet dokumentów. Należą do nich między innymi zezwolenie na kremację, które wystawiane jest przez najbliższego członka rodziny lub osobę organizującą pogrzeb, oraz skrócony odpis aktu zgonu lub ksero z pieczęcią firmy pogrzebowej i zatwierdzeniem oryginalności aktu zgonu. W przypadku kremacji szczątków po ekshumacji należy dostarczyć również decyzję uzyskaną od Sanepidu.
Profesjonalna firma pogrzebowa zawsze pomoże skompletować wszelkie wymagane dokumenty. Zajmie się również organizacją kremacji i ustaleniem jej daty w krematorium, a także przewiezieniem ciała na miejsce oraz odbiorem urny z prochami. Rodzina zmarłego nie będzie musiała uczestniczyć w tych technicznych aspektach procesu.
Jak przygotować ciało do kremacji?
Przed kremacją i towarzyszącym jej pożegnaniem, ciało przygotowywane jest przez pracowników firmy pogrzebowej wedłe życzeń rodziny. Może zostać ubrane w odzież dostarczoną przez najbliższych, bądź owinięte całunem.
Następnie ciało umieszczane jest w trumnie wybranej przez rodzinę, która zbudowana została z naturalnych materiałów: drewna, wikliny lub tektury. Dzięki temu ona również ulega w całości spaleniu. W trumnie nie wolno umieszczać żadnych przedmiotów, zwłaszcza płynów i urządzeń metalowych, bądź wykonanych z tworzyw sztucznych. Ponadto, jeśli osoba zmarła posiadała rozrusznik serca, koniecznie powinien on zostać usunięty wcześniej w szpitalu.
Jak wygląda proces kremacji?
Po dokonaniu niezbędnych formalności, odpowiednim przygotowaniu ciała oraz dokonania jego identyfikacji przed samą kremacją (w szpitalu bądź już w krematorium), można rozpocząć proces spopielenia. Rodzina osoby zmarłej może uczestniczyć w procesie, obserwując umieszczenie trumny w piecu kremacyjnym ze specjalnie przygotowanego pomieszczenia wydzielonego szklaną przegrodą. Nie jest to jednak konieczne i jeśli rodzina nie wyrazi takiej woli, kremacja może odbyć się bez świadków.
Opcjonalnie, w wielu krematoriach istnieje możliwość wynajęcia kaplicy przed samą kremacją. W tak odosobnionym miejscu rodzina może pożegnać się ostatni raz ze zmarłą osobą, bez konieczności obserwowania samej kremacji.
Piec kremacyjny, najczęściej zabudowany dookoła dla względów estetycznych, osiąga temperaturę do 1000°C. Gdy odpowiednia temperatura zostanie osiągnięta, pracownik krematorium umieszcza trumnę z ciałem wewnątrz pieca i szczelnie zamyka jego drzwi.
Samo spopielenie ciała trwa około jednej godziny, ale cały proces wymaga nawet trzech godzin cierpliwości. Po wyłączeniu pieca, następuje ostudzenie popiołu i rozrobnienie go na drobny pył o objętości około 3 litrów, który następnie umieszczany jest w urnie. Cały proces kończy się umieszczeniem odpowiednich informacji w dokumentach i wydaniem przez krematorium świadectwa kremacji, które należy docelowo dostarczyć na miejsce pochówku, oraz przekazanie ich razem z urną rodzinie lub pracownikowi zakładu pogrzebowego.
Ile kosztuje kremacja zwłok?
Z technicznego punktu widzenia, kremacja jest tańszą formą pochówku niż pogrzeb tradycyjny. Nie licząc kosztów towarzyszących samej ceremonii, takich jak kwiaty, oprawa muzyczna, itd., spopielenie ciała jest mniejszym kosztem dla rodziny niż standardowe jego pogrzebanie. Koszty samego procesu kremacji wahają się w granicach od 900zł, przy wyborze najtańszej trumny kremacyjnej i bez pożegnania rodziny w krematorium.
Kwota ta może wzrosnąć w zależności od wyborów rodziny: jej uczestnictwa w kremacji, wyboru trumny, urny, czy możliwości ubrania ciała przez pracowników zakładu pogrzebowego w przekazaną wcześniej odzież.
Część poniesionych kosztów kremacji można odzyskać ubiegając się o zasiłek pogrzebowy. Jest on świadczeniem udzielanym przez ZUS lub KRUS osobie, która zajmuje się organizacją pogrzebu.
Czy prochy zmarłej osoby można trzymać w domu lub rozsypać w morzu?
Prawo warunkujące standardy pogrzebowe w Polsce nie było aktualizowane od kilkudziesięciu lat. Niestety w ten sposób uniemożliwia ono stosowanie praktyk znanych z innych krajów. W związku z tym zakazane jest trzymanie urn z prochami najbliższych w domu, muszą one zostać kategorycznie pochowane na cmentarzu.
Owe prawo ponadto nie precyzuje możliwości rozsypywania prochów w morskich wodach. Praktyka ta była przez wiele lat stosowana na wybrzeżu kraju, jednak ostatecznie instytucje sanitarne zabroniły jej wykonywania do czasu usystematyzowania standardów przed ogólnopolskie prawo.
Nam również zdarzało się organizować pogrzeby morskie. Cieszyły się one popularnością zwłaszcza wśród ludzi morza: marynarzy i żeglarzy. Jest to wyjątkowo podniosła forma pochówku, która zawsze spotykała się z wdzięcznością rodzin zmarłych za oddanie odpowiedniego hołdu w momencie pożegnania.
Kremacja zwłok a Kościół Katolicki
Warto wiedzieć, że Kościół Katolicki zezwala na dokonywanie kremacji, o ile nie jest ona wykonywana z pobudek przeciwnych wierze chrześcijańskiej. Wynika to z przepisów Kodeksu Prawa Kanonicznego. Mimo zapisu, iż zalecane jest wykonywanie jednak pochówku tradycyjnego, w wielu parafiach pogrzeby urnowe są już na porządku dziennym.
Kremacja zwłok w pozostałych religiach
Kremacja już od tysiącleci była popularną formą pochówku w wielu kręgach kulturowych. Nawet Słowianie w czasach przedchrześcijańskich wybierali właśnie ten rodzaj pożegnania, na co wskazują wiekowe, gliniane urny wypełnione prochami, odnajdywane w całej Polsce.
Obecnie, kremację najczęściej wykonuje się w kręgach buddyjskich i hinduistycznych. W ten sposób wyznawcy tych religii podkreślają znaczenie przemijania wszystkich elementów świata i umożliwiają duszy uwolnienie się ze śmiertelnego ciała, aby przejść w stan wiecznej egyzstencji.
Przeciwnie, kremacja zakazana jest wśród wyznawców prawosławia (nie wliczając wyjątkowych sytuacji, takich jak epidemie) oraz ortodoksyjnego judaizmu, a także mormonów oraz muzułmanów. Islam zakazuje tej formy pochówku głównie ze względu na fakt, iż spopielone ciało nie może zostać ułożone w grobie tak, aby było skierowane w stronę Mekki, co nakazuje tradycja.
Na kremację zezwalają Kościoły Katolicki, Protestancki oraz Świadków Jehowy. Pierwsze kremacje wśród wyznawców tych religii odbywały się jednak dopiero w XVIII i XIX wieku, ponieważ wiele chrześcijańskich ośrodków wciąż potępiało ten rodzaj pochwóku. Droga do spopularyzowania kremacji wśród religii chrześcijańskich była długa, jednak obecnie często traktowana jest niemalże na równi z tradycyjnym pochówkiem.
Kremacja w Polsce jest zatem wyborem każdego z nas. Dodatkowym aspektem za nią przemawiającym są walory estetyczne samej ceremonii pogrzebowej. Urna stojąca przy grobie podczas ostatniego pożegnania pozostawia wiele miejsca na udekorowanie jej świecami, kwiatami, czy dużym zdjęciem zmarłej osoby. Ten widok często jest mniej przytłaczający dla najbliższej rodziny niż ciężka trumna.
Pogrzeby urnowe często należą do najpiękniejszych ceremonii. Rodzina ma również duży wpływ na wygląd samej urny, gdyż firmy pogrzebowe oferują przeróżne wzory, materiały i kształty. Zapraszamy do przejrzenia naszej galerii urn.